Kayar Kalıp ve Tırmanır Kalıp Nedir? Uygulama Alanları Nelerdir?

Kayar kalıp; Betonarme perdeli yüksek yapılarda kullanılır. Belli kullanma kısıtları vardır. Yüksek yapıların kısa zamanda yapılmasını sağlayan, kesintisiz beton dökümünü gerektiren, 24 saat çalışmanın son derecede planlandığı ve organize edildiği bir kalıp sistemidir. Silindirik ve prizmatik yapılarda düşey hareket ederken içe doğru ve kısmen dışa doğru eğim verilebilir.

Kayar kalıp sistemi hiperbolik yapılarda da kullanılabilir. Soğutma kulelerinin bazıları bu yöntemle yapılabilmektedir. Kayar kalıba bu isimin verilmesinin nedeni gerçekten kayıyor olması değildir. Küçük ama sürekli olarak yapılan yükselmeler daha geniş zaman içinde kalıbın kaydığı izlemini vermektedir.

Kayar kalıbın montajı, işletilmesi ve demontajı oldukça fazla zaman alıcı, titiz ve planlama gerektiren inşaat kalıp sistemidir. Tahıl ve hammadde siloları gibi çok büyük alanları içeren projelerde ilk yatırım maliyetinin azaltılması için yatayda birden fazla kademe yapılması gerekebilir.

Prizmatik yapılarda düşey betonarme duvarların kesintisiz ve sabit bir kesitte olması gerekir. Kayar kalıpta çıkıntı ve girinti yapılamaz. Kayar kalıp uygulamasında ani kesit değişiklikleri ve keskin köşelerden de sakınılmalıdır.

Kalıp üzerinde çalışan işçi ve personelin yukarı taşınması işi, yapının yükseklik ve büyüklüğüne göre farklı yöntemlerle yapılır. En pratik ve güvenilir yöntem insan taşınması için asansördür. Yapılan gövde üzerine monte edilen bir dişli sistem üzerine çalışan insan asansörleri en çok kullanılan tipidir.

Fazla yüksek olmayan yapılarda aynı şekilde dışarıdan kurulmuş portatif bir merdiven sistemi de kurulabilir. Her ikisinin de yapılıp birbirini yedeklediği yöntem en çok tercih edilenidir.

Kayar Kalıplar;

 - Çimento ve klinker siloları, Kırmataş ve kireç siloları, Tahıl siloları, Cam siloları, Köprü ayakları ve viyadükler, Sanayi bacaları, Kontrol ve TV verici kuleleri, Seyir kuleleri, Atık su bozuşturma tankları, Baraj su alma yapıları, Denge bacaları, Baraj şaft kaplama inşaatları ile - Havalandırma bacaları kaplamalarında tercih edilir.

Tırmanır Kalıplar; Tek taraflı beton yüzeyler ve yüksek katlı yapılar için tasarlanan kalıp ve kalıpları destekleyen korkuluklu konsollardan oluşur.

Genellikle baraj projeleri, köprüler, yüksek istinat duvarları, çok katlı binalar ve silolar gibi yapıların inşaasında kullanılır.

Tırmanır kalıp sisteminde kalıp; konsolun dikey kuşakları ile gergi kancaları vasıtasıyla bağlanır ve bir bütün olarak vinç ile hareket ettirilebilir. Bu; inşaat sürelerinde büyük bir zaman tasarrufu elde etmenizi sağlayacaktır. Payandalar sayesinde projenize uygun açılı beton dökümüne elverişlidir.

İlk dökümde beton içinde kalacak olan ankraj mili; ikinci dökümde konsola bağlanarak kalıbın taşınmasını sağlar. Konsollarda bulunan özel köşebentlere bağlanan H20 Ahşap kiriş veya 8x20 ahşap kereste üzerine ahşap kalaslar konarak güvenli bir çalışma platformu hazırlanır. Böylece hem ekonomik hem de güvenli bir sistem elde edilir.